SSG De Rede

Het zijn echt tropenjaren geweest

Een sterke daling van het aantal leerlingen in het VO zorgt ervoor dat scholen in Zeeuws-Vlaanderen verregaande maatregelen moeten treffen. Zo ook SSG De Rede in Terneuzen. Midden in een fusietraject legde de directeur-bestuurder echter onverwacht zijn functie neer. Interim-locatiedirecteur Mees Hakkenberg loodste de school door een onstuimige periode.

“Juist omdat we midden in een fusieproces zaten, moesten we snel op zoek naar een vervanger van de directeur-bestuurder”, vertelt Piet de Witte, voorzitter CvB SKVOH, Reynaertcollege en Praktijkschool Hulst. “De raad van toezicht vroeg mij of ik interim-bestuurder wilde worden van SSG De Rede, maar omdat ik ook al bestuurder was van andere scholen binnen de SKVOH kon ik niet ook nog de rol van directeur vervullen. De raad van toezicht koos voor een halftijds bestuurder en een halftijds locatiedirecteur.”

Op zoek naar een interim-directeur benaderde SSG De Rede meerdere bureaus. “We zagen tijdens het gesprek met Mees Hakkenberg, die namens B&T met ons sprak, meteen dat we een echte senior tegenover ons hadden. Een zeer ervaren persoon die gepokt en gemazeld is. Hij weet goed wat er speelt in onderwijsland en straalde vertrouwen uit. Dat was voor ons heel belangrijk.”

Aftasten

Op SSG De Rede was ‘stevige aandacht’ nodig voor het primaire proces. De Witte: “Mees moest zich intensief gaan bezighouden met kwaliteitszorg en met het neerzetten van een sterk management. Mees werkte daarvoor samen met vier afdelingsdirecteuren in de school en met mij als bestuurder.”

De samenwerking tussen De Witte en Hakkenberg was in het begin even aftasten: “Mees was in zijn vorige functies gewend om eindverantwoordelijk te zijn. We moesten nu samen ontdekken wat de locatiedirecteur moest doen en wat aan mij als bestuurder was. Wie neemt er de lead op een dossier? Vaak is dat natuurlijk helder, maar er is ook een groot grijs gebied. Gelukkig konden we dat in goede harmonie doen. Na een paar maanden was onze rolverdeling duidelijk.”

Intensieve samenwerking

De context van de aanstaande fusie maakte dat de samenwerking tussen De Witte en Hakkenberg extra intensief was. “In zo’n proces denken nadrukkelijk ook partijen buiten de school mee over wat de volgende stappen zijn. Een locatiedirecteur en een bestuurder hebben beiden te maken met interne en externe factoren. De MR speelde bijvoorbeeld een grote rol en we vroegen ons herhaaldelijk af wie bij de MR moest aanschuiven over welk onderwerp. Zaken die je in theorie gescheiden kunt houden, vloeien in de praktijk van zo’n overleg in elkaar over. Soms moet je als locatiedirecteur dan antwoord geven op een vraag die normaliter bij de bestuurder ligt en andersom.”

De sleutel lag in een goede voorbereiding en korte lijntjes. “We belden elkaar meteen na een overleg en vertelden welke vragen we hadden gekregen of wat we hadden gezegd. Zorgvuldige communicatie, daar draaide het om.”

Onderwijsinnovatie

Behalve de dagelijkse schoolleiding kreeg Mees ook een opdracht mee op het gebied van onderwijsinnovatie. “De school kreeg minder dan 1000 leerlingen en dan moet je alle zeilen bijzetten om een breed programma te kunnen blijven aanbieden. We zijn op SSG De Rede daarom aan de slag gegaan met de verdere ontwikkeling van gepersonaliseerd leren en het vormen van een basiscurriculum, en ook met tweefasen-vwo. Daar heeft Mees echt de lead in genomen, zeker toen een van de afdelingsdirecteuren net voor de zomervakantie van 2017 vertrok.”

Dat vertrek was een van de aanleidingen voor De Witte om aan Mees Hakkenberg te vragen langer aan te blijven: “In eerste instantie gingen we ervan uit dat Mees hier hooguit zes maanden zou zijn. Er was een fusie met twee andere scholen aanstaande en op de fusieschool wilden we een nieuw managementteam aanstellen, met een vaste benoeming voor de locatiedirecteur.” De fusie werd door allerlei verschillende oorzaken echter afgeblazen: “Toen een van de afdelingsdirecteuren ook nog vertrok, constateerden we dat we teveel risico zouden nemen als Mees weg zou gaan. We hebben hem toen gevraagd om te verlengen, in principe tot de kerst.”

Persoonlijke gesprekken

In de zomer van 2017 werd in Zeeuws-Vlaanderen de Taskforce Voortgezet Onderwijs opgezet, om de onderwijskwaliteit in de krimpregio te kunnen blijven garanderen. Een van de resultaten is dat alle VO-scholen in Zeeuws-Vlaanderen onder één stichting gaan vallen. In het najaar van 2017 werd tevens duidelijk dat SSG De Rede zou gaan fuseren met het Zeldenrust-Steelantcollege in Terneuzen. “Mees en ik hebben toen geconcludeerd dat hij het beste kon aanblijven tot het einde van het schooljaar. Er moest zoveel gebeuren in de aanloop naar de fusie en een nieuw persoon aanstellen zou de school te kwetsbaar maken. Gelukkig heeft Mees daarmee ingestemd.”

Na 1 augustus 2018 zal gefaseerd een nieuwe fusieschool ontstaan en dat gaat niet zonder slag of stoot: “De aanloop naar zo’n fusie toe kan best onrustig zijn in de school. Mensen zien kansen en mogelijkheden, maar er zijn ook onzekerheden. Mees heeft de afgelopen anderhalf jaar veel gesprekken gevoerd met collega’s in de school over kwaliteitszorg, verdeling van taken binnen de schoolleiding en onderwijsinnovatie, maar ook persoonlijke gesprekken over wat er in de toekomst gaat gebeuren met de school en hun rol daarin.”

Integer en betrokken

Inmiddels staat SSG De Rede er aan het einde van een roerig schooljaar prima voor. “De examenresultaten zijn goed, dat is fijn. Maar het zijn echt tropenjaren geweest. Het komend jaar zal een nieuwe ‘kwartiermaker’ de fusie verder begeleiden. Dat is dus niet Mees. Dat wilde hij niet omdat hij dan naar eigen zeggen te lang op De Rede zou blijven. De kracht van een interimmer is ook dat hij tamelijk onafhankelijk in een proces komt en een opdracht kan uitvoeren waarbij je soms stevige ingrepen moet doen.”

De Witte kijkt terug op een succesvolle en prettige samenwerking: “Mees heeft een stevige klus geklaard en uitstekend werk verricht. Hij is erin geslaagd goed contact te leggen met de mensen op de werkvloer en kan snel situaties doorzien. Hij is open, toegankelijk en gewoon een prettig persoon. Hij is ook een echte Rotterdammer en heel direct. Dat dit hier in Zeeland werd geaccepteerd, heeft alles met de persoon van Mees te maken. Als je integer en betrokken bent, kún je ook direct zijn.”

Schaduwmanager
Tijdens de gehele looptijd van de interimopdracht heeft Piet de Witte contact gehouden met Hans Sandtke van B&T, die als ‘schaduwmanager’ fungeerde. Sandtke was al bij het intakegesprek van Mees Hakkenberg betrokken en is daarna meerdere keren langsgekomen in Terneuzen, onder meer om met Mees Hakkenberg en Piet de Witte de interimopdracht te evalueren.

Tekst: Cindy Curré