Passend Onderwijs
Toezichthouders in het onderwijs richtten zich tot voor kort vooral op de bedrijfsvoering. Gelukkig is dat aan het veranderen. De raad van toezicht wil tegenwoordig wel degelijk (en soms vooral) toezien op de kernactiviteit van de organisatie: de kwaliteit van het onderwijs. Deze whitepaper geeft antwoord op de vraag hoe de raad dat het beste kan doen en waarmee hij dan rekening dient te houden.
De uitvoering van passend onderwijs wordt in toenemende mate decentraal georganiseerd. Steeds vaker gaan de middelen direct naar de schoolbesturen in plaats van het samenwerkingsverband. Daarmee beoogt het onderwijs budgetten optimaal in te zetten voor ondersteuning aan kinderen – de essentie van passend onderwijs. Tegelijk doet het ook een beroep op leraren, schoolleiders en hun bestuur. De directe verantwoordelijkheid voor een optimale besteding van middelen wordt immers naar hen verlegd en het is belangrijk om daarover samen – binnen scholen en binnen besturen – het juiste gesprek te voeren. De B&T-praatplaat (her)ontwerp passend onderwijs helpt daarbij.
Alle kinderen, gelijke kansen. Het is niet de realiteit. Sommige kinderen krijgen meer kansen dan anderen. En dat is niet makkelijk te veranderen. Vele factoren spelen een rol. Willen we kansenongelijkheid verminderen, dan moeten we oog hebben voor al die factoren. Het is belangrijk dus om die in beeld te hebben. De contextkaart ‘Kansen in beeld’ kan daarbij helpen.
De afgelopen jaren is veel aandacht besteed aan de inrichting van passend onderwijs. Alle samenwerkingsverbanden in het primair en voortgezet onderwijs hebben hun eigen organisatievormen uitgewerkt, routes bedacht voor de toewijzing van ondersteuning en principes voor de inzet van financiële middelen. Nu dat min of meer loopt, komt in bijna alle samenwerkingsverbanden de vraag op of het goed genoeg is.
Voor ieder kind het beste onderwijs. Dat geweldige ideaal leek in 2014 binnen handbereik toen passend onderwijs werd ingevoerd. Een nieuwe wetsaanpassing regelde een passende plek voor ieder kind. Maar in de praktijk kwamen er nieuwe problemen en organisatorische obstakels. Vijf jaar later hapert het systeem nog altijd en groeit de kritiek.
De laatste jaren zien we een grote aanwas van samenwerkende organisaties, vaak rondom specifieke doelen. De samenwerking is weliswaar vaak vrijwillig, maar niet vrijblijvend. Wat betekent dat voor het gevraagde leiderschap? Die vraag staat centraal in het boek Zachte macht van B&T-adviseur Luuk van Aalst.
Goed bestuur en professioneel toezicht: het is in de eerste plaats mensenwerk. Maar een Code Goed Bestuur kan daarbij houvast bieden.