De kracht van inclusief taalgebruik
Hoe woorden bijdragen aan kansengelijkheid
Taal vormt de wereld die we zien. De woorden die we gebruiken, beïnvloeden niet alleen hoe we communiceren, maar ook hoe we denken over anderen – en over onszelf. In het werk van onze onderwijsadviseurs, maar ook voor professionals in het onderwijs, speelt taal een belangrijke rol bij het creëren van gelijke kansen. B&T heeft daarom de Inclusieve Taalgids ontwikkeld.
De Inclusieve taalgids helpt B&T-adviseurs bewust te kiezen voor taal die verbindt in plaats van uitsluit. Omdat ook onderwijsprofessionals hier baat bij kunnen hebben, delen we deze graag met jou.
Waarom taal ertoe doet
Taal is nooit neutraal. Woorden weerspiegelen de manier waarop we naar de wereld kijken. Ze kunnen, vaak onbewust, ongelijkheid in stand houden. In het onderwijs is dat effect extra groot, omdat leerlingen zich daar ontwikkelen en beelden over zichzelf vormen. Termen als opstromen of afstromen lijken onschuldig, maar suggereren dat de ene route waardevoller is dan de andere. Door te spreken van doorstromen ontstaat een taal van gelijkwaardigheid — een belangrijk fundament voor kansrijk onderwijs.
Woorden en zelfbeeld
Taal beïnvloedt niet alleen hoe we over leerlingen praten, maar ook hoe zij naar zichzelf kijken. Wanneer een leerling wordt aangeduid als achterstandsleerling, ligt de nadruk op tekort, terwijl de oorzaak vaak ligt in ongelijke kansen of omstandigheden. Door bewust te kiezen voor woorden die perspectief en mogelijkheden benadrukken, helpen onderwijsprofessionals leerlingen om zichzelf vanuit kracht te zien in plaats van vanuit beperking.
‘Door woorden te kiezen die verbinden, zetten onderwijsprofessionals een belangrijke stap richting een toekomst waarin elk kind zich kan ontwikkelen vanuit vertrouwen en eigenwaarde’
Praktisch aan de slag
Inclusief taalgebruik vraagt geen rigide regels, maar een houding van openheid en nieuwsgierigheid. Kleine aanpassingen kunnen al veel verschil maken. De Inclusieve Taalgids van B&T biedt hiervoor praktische tips en voorbeelden.
Vijf aandachtspunten voor inclusieve communicatie:
- Vraag welke voornaamwoorden iemand gebruikt.
- Wees alert op stereotype associaties in woorden en uitdrukkingen.
- Houd rekening met diversiteit in gender en seksuele oriëntatie.
- Vermijd hiërarchisch of normatief taalgebruik.
- Vereenzelvig mensen niet met hun beperkingen.
Inclusieve taal is een leerproces. Fouten maken mag, zolang er bereidheid is om te luisteren, te leren en je woorden aan te passen.
Gezamenlijke maatschappelijke opdracht
Voor B&T is inclusief taalgebruik onderdeel van een bredere maatschappelijke opdracht: het versterken van de kwaliteit én de inclusieve kracht van onderwijsorganisaties. Goed onderwijs begint bij gelijke kansen; dat vraagt om een cultuur waarin iedereen zich gezien, gehoord en gewaardeerd voelt. Door woorden te kiezen die verbinden, zetten onderwijsprofessionals een belangrijke stap richting een toekomst waarin elk kind zich kan ontwikkelen vanuit vertrouwen en eigenwaarde.
Meer weten?
De Inclusieve Taalgids van B&T kun je gratis downloaden. Hier lees je meer over diversiteit en inclusie bij B&T.