Organisatieadvies

Onderwijsorganisaties zijn constant in beweging en daarmee aan verandering onderhevig. Strategisch beleid helpt bij het nemen van regie op deze beweging en verandering. Ook biedt het perspectief op de toekomst.

In onderwijsorganisaties gaat het vaak over leiderschap. Professioneel en persoonlijk leiderschap zijn immers van wezenlijk belang voor het functioneren van de organisatie. En voor het welbevinden van de medewerkers, het belangrijkste kapitaal van een school. Daarom durven wij gerust te stellen: zonder goed leiderschap geen goed onderwijs.

Onderwijs wordt gemaakt door de mensen die er werken. Leraren, ondersteunend personeel, management en bestuur geven elke dag het beste van henzelf om goed onderwijs voor leerlingen te verzorgen. Onderwijsorganisaties zijn het meest succesvol als ze gelukkige medewerkers hebben die, allemaal met hun eigen talenten, kennis en expertise, vól gaan voor de doelstellingen van de school en het bestuur. Strategisch HRM gaat uit van HRM als belangrijkste middel van een bestuurder of schoolleider om de strategische ambities te realiseren.

We besteden in het onderwijs veel aandacht aan wat we met elkaar anders gaan doen: een nieuwe strategische koers voor het bestuur, de ambities in het schoolplan, structuurwijzigingen, nieuwe onderwijsconcepten. Ook verandert er veel zónder dat we dit plannen. Zo kan de samenstelling van een team veranderen, kunnen leerlingpopulaties krimpen of wijzigen, en leidinggevenden komen en vertrekken. Dit soort veranderingen vraagt om aanpassingsvermogen en eist veel van mensen die het onderwijs en de begeleiding vormgeven.

B&T ondersteunt organisaties in het primair onderwijs, voortgezet (speciaal) onderwijs, mbo en samenwerkingsverbanden passend onderwijs op tal van manieren bij de ontwikkeling en versterking van de onderwijskwaliteit. Bijvoorbeeld bij de inrichting van uw (bestuurlijke) kwaliteitszorg, het organiseren van feedback op onderwijskwaliteit – in de vorm van audits, reviews of visitaties – de professionalisering van kwaliteitszorgmedewerkers en (midden)management of de uitvoering van tevredenheidsonderzoeken.

Reflecteren op onderwijskwaliteit doe je het best vanuit een goed fundament. Met feedback van relevante mensen op relevante thema’s. Daarvoor heeft B&T eigen instrumenten ontwikkeld, die u in staat stellen om beter te reflecteren.

Ontwikkeling en innovatie horen bij het onderwijs. Of het nu gaat om versteviging van de basis of om innovaties waarbij de nieuwste onderzoeksinzichten worden toegepast, B&T ondersteunt scholen en schoolbesturen die hun onderwijs willen ontwikkelen.

Nu veel samenwerkingsverbanden de basis op orde hebben, wordt steeds vaker de vraag gesteld wat de effecten zijn van het beleid. Welke kwaliteit bieden we? Zetten we de middelen effectief in? Hoe kunnen we stappen zetten op weg naar inclusiever onderwijs? Hoe kunnen we het speciaal onderwijs meer betrekken of integreren in het regulier onderwijs? En hoe kunnen we effectiever samenwerken met gemeenten en jeugdhulp? Al deze vragen kunnen aanleiding zijn voor een andere koers of inrichting van het samenwerkingsverband. B&T ondersteunt en begeleidt samenwerkingsverbanden, schoolbesturen en gemeenten bij de verdere ontwikkeling van passend onderwijs in de regio.

Onderzoeken komen in allerlei soorten en maten: actiegericht, wetenschappelijk, evaluatief, ontwerpgericht, fundamenteel, participatief, expertmatig, ‘quick & dirty’, uitgebreid en zorgvuldig. Een ding hebben al deze vormen met elkaar gemeen: ze beginnen bij u als opdrachtgever. U bent immers nieuwsgierig naar hoe iets is of was. Of naar hoe iets zou kunnen zijn.

Het bestuur, intern toezicht en de medezeggenschap van onderwijsorganisaties en hun samenwerkingsverbanden zijn op veel verschillende manieren georganiseerd. Er zijn kleine schoolbesturen waarbij het bestuur wordt gevormd door vrijwilligers (vaak ouders). En er zijn grote besturen waarin professionals de organisatie leiden. Er bestaat niet één ideaal bestuurlijk model. Elk model heeft zijn eigen voor- én nadelen, die binnen de eigen context betekenis krijgen en gewogen moeten worden. Hoe staat het met uw governance?

Als het in onderwijsorganisaties over bedrijfsvoering gaat, klinkt vaak de vraag: wat is de betekenis voor de leerling? Die betekenis is veelal indirect. Daarmee niet onbelangrijk, maar wel vaak ongrijpbaar. Zeker als het gesprek hier eindigt. Wij zeggen: bedrijfsvoering doet ertoe. Het is de smeerolie van de organisatie en potentieel een versneller voor onderwijsinhoudelijke ontwikkelingen.

Samenwerking is en blijft de komende jaren een belangrijk thema in het onderwijs. Dat is niet verrassend. Samenwerking blijkt een passend antwoord op veel verschillende uitdagingen waarvoor het onderwijs zich gesteld ziet. Veelal is samenwerking ten minste een deel van de ‘oplossing’.