Flexibele leerroutes doelgericht ontwikkelen

Maatwerk is een kwestie van lange adem

Caroline Offerhaus en Erica ter Wee zijn de begeleiders van de nieuwe B&T-innovatiesafari Flexibele leerroutes. Wat heb je nodig om VO-leerlingen écht onderwijs op maat te geven? Het rooster aanpassen en iedereen een Chromebook aanbieden is in ieder geval niet genoeg. ‘Denk na over wat je aan het eind wilt zien.’

“Het aanbieden van maatwerk aan leerlingen is complex”, zegt Erica ter Wee van Linque Consult meteen. Zij ondersteunt scholen bij veranderingsprocessen. “Het waarderen van verschillen tussen leerlingen vergt een omslag in denken en doen in de school. Een gedragsverandering.”

Caroline Offerhaus, adviseur van B&T, knikt instemmend: “Bij het inrichten van maatwerk op een school krijgen organisatorische aanpassingen in een beginstadium soms de volle aandacht, zoals klassen opnieuw indelen en het rooster veranderen, in de hoop dat de rest wel mee zal veranderen. Maar dat gebeurt niet zomaar. Maatwerk en flexibele leerroutes gaan over een andere manier van kijken naar en denken over onderwijs vanuit de visie van je school, en vervolgens anders inrichten.”

Einddoel

Erica ter Wee en Caroline Offerhaus signaleren dat scholen vaak niet weten waar ze moeten beginnen met maatwerk. Caroline Offerhaus: “‘Heel logisch! Flexibele leerroutes vergt dat je nadenkt over wat je aan het eind wilt zien. Wat is je doel en hoe passen alle stukjes in de grote puzzel?” Het is belangrijk dat je gedurende het veranderproces weet welke kwaliteitsverbetering je wilt realiseren. “En hoe houd je zicht op de basiskwaliteit gedurende de veranderingen? Ook dat vraagt tijdens het veranderproces steeds je aandacht. Dat wordt nog wel eens vergeten.”

Het maakt volgens Erica ter Wee eigenlijk niet uit waar je als school begint. “Je kunt best beginnen met nieuwe devices, als je maar niet denkt dat je er dan al bent. Kijk goed naar de lange termijn. Het is zaak te denken in stappen, kortcyclisch te werken. Maar je moet je tegelijkertijd realiseren dat écht maatwerk voor leerlingen iets is van de lange adem.”

Van elkaar leren

Vanwege de complexiteit van het onderwerp hebben Caroline Offerhaus en Erica ter Wee gekozen voor een traject van meerdere dagen. In de onderwijssafari krijgen deelnemers theorie rondom veranderprocessen en maatwerk aangereikt en gaan ze ook aan de slag met het veranderingsproces in hun eigen school. Leren beklijft immers het best als nieuwe inzichten een directe koppeling hebben met de eigen praktijk. Ieder past het aangebodene dus in zijn eigen context op de eigen manier toe. Caroline: “Daarnaast vinden we het belangrijk dat de deelnemers kunnen leren van elkaar. Die verschillende contexten verdiepen het leren. Er leiden immers meerdere wegen naar Rome. Je eigen toepassing van de theorie is een verdieping en die van anderen ook. Zo word je als deelnemer veelzijdiger en wendbaarder.”

“Als aanjager van een maatwerktraject moet je een spin in het web zijn in je organisatie”, voegt Erica toe. “Je antennes moeten goed afgesteld zijn op wat er gebeurt in een school en met de mensen die er werken. Tegelijkertijd kan zo’n functie of taak ook eenzaam zijn. Het is dan fijn om het gesprek te voeren met anderen over de essentie van je opdracht.”

Peerconsultancy

Deelnemers aan de onderwijssafari komen vijf keer samen met de hele groep. Tijdens zo’n bijeenkomst zal het thema van die ochtend worden gekoppeld aan de trajecten waar de deelnemers mee bezig zijn. Erica ter Wee: “Blokjes theorie worden afgewisseld met onderlinge gesprekken en oefeningen. We verbinden de theorie meteen met de (eigen) praktijk.”  Tijdens de onderwijssafari gaan we in kleine groepjes bij elkaar op bezoek, met een van ons erbij. Samen bespreken we de praktijksituatie op de school vanuit de vraag van de ontvangende deelnemer. Deelnemers nemen elkaar dus letterlijk mee de school in.”

Kers op de taart

Caroline Offerhaus en Erica ter Wee hebben er zichtbaar plezier in om hun kennis over dit onderwerp over te dragen. En om zelf ook van de deelnemers te leren. “De kers op de taart is voor mij om mensen te zien groeien gedurende dit traject”, aldus Caroline. “We reiken kennis en vaardigheden aan waarmee zij in hun eigen school zaken in beweging kunnen brengen. En het levert mij allerlei inkijkjes in scholen op. Daarmee kan ik mijn eigen beeld aanscherpen en mijn repertoire uitbreiden.”

Erica ter Wee staat graag samen met de deelnemers stil bij wat het betekent om hun nieuwe rol van aanjager te pakken. “Dat is een soort emancipatie. Ik kan ontzettend genieten van deelnemers die ontdekken dat ze invloed kunnen hebben binnen hun school. Ze moeten daarvoor soms heel vasthoudend zijn, maar dan kunnen ze ook echt het verschil maken voor leerlingen.”

Meer weten?

Nadere informatie over de Onderwijssafari flexibele leerroutes vindt u hier.