Fusie in het onderwijs: uit noodzaak of verlangen?
Tweede deel uit artikelenreeks van B&T
Een succesvolle fusie begint niet bij de handtekeningen, maar bij een zorgvuldige, gezamenlijke verkenning. “De exploratiefase is méér dan een startpunt; het is het cruciale fundament." Lees in het tweede deel van de vijfdelige serie over scholenfusies over deze belangrijke fase.
De fasen van het model van B&T zijn Exploreren, Koers zetten/Mobiliseren en Realiseren. In dit tweede artikel gaan senior adviseurs Remco van der Dussen en Florence Luger in op de fase van exploreren. Ze belichten onder meer verschillende aanleidingen voor scholenfusies.
Cruciaal fundament
Een succesvolle fusie begint niet bij de handtekeningen, maar bij een zorgvuldige, gezamenlijke verkenning. “De exploratiefase is méér dan een startpunt; het is het cruciale fundament”, stelt Remco. “Deze fase dient als een belangrijke terugvalbasis gedurende het hele proces. De kwaliteit van deze verkenning bepaalt in hoge mate de levensvatbaarheid en duurzaamheid van de nieuwe, gefuseerde schoolorganisatie.”
Drie pijlers
De exploratiefase bestaat uit drie pijlers: de uitvoerbaarheid, de haalbaarheid en wenselijkheid. De fase sluit af met de formele intentie(verklaring). De exploratie vraagt daarmee om een investering in tijd en aandacht, en soms om lastige gesprekken. “Door vooraf te investeren in helderheid over cruciale punten zoals zeggenschap, financiën en procesbegeleiding, voorkom je later onnodige conflicten en vertraging”, aldus Remco.
“In de exploratiefase is van belang dat de wens(en) en een gedeeld beeld van het ‘waarom’ ontstaat”, vervolgt hij. “Ook breng je de condities en voorwaarden van het fusieproces duidelijk in kaart. Het doel van deze fase is om vanuit het gedeelde beeld en wat er nodig is, te concluderen of een fusie een passende vervolgstap is. Daarmee zorgt de exploratiefase niet alleen voor duidelijkheid, maar je bouwt er ook mee aan wederzijds vertrouwen.”
Proactief
Te vaak ontstaan fusievragen nog vanuit noodzaak, bijvoorbeeld omdat een school niet langer levensvatbaar is. Remco pleit echter voor een proactieve benadering: “Waarom zou je wachten op externe druk als je nu al kunt bouwen aan een betere toekomst? Een fusie vanuit gezamenlijke kracht en ambitie is een strategische zet om kansen te grijpen, zoals het realiseren van een uniek onderwijsconcept, het creëren van brede kindvoorzieningen of het bundelen van expertise als antwoord op de personeelsschaarste. Juist door proactief te verbinden vanuit een gedeelde visie creëer je meerwaarde die je alleen niet kunt realiseren.”
Artikelenreeks
Florence Luger, adviseur bij B&T, schreef het eerste artikel in de reeks, getiteld ‘Het vliegwiel achter een succesvolle scholenfusie’. Daarin introduceerde ze de visie van B&T op scholenfusies en het model dat B&T gebruikt bij de begeleiding. De volgende drie artikelen zullen de komende maanden verschijnen.
Meer weten?
Download het artikel ‘Exploreren – Fusie in het onderwijs; uit noodzaak of verlangen?’. Lees ook het eerste artikel ‘Het vliegwiel achter een succesvolle scholenfusie’. Heb je vragen? Neem contact met ons op!