Vrijblijvend of onverbrekelijk?

Whitepaper over samenwerkingsvormen in het onderwijs

Samenwerking: het is en blijft een actueel thema in het onderwijs. Dat is niet verrassend. Samenwerking blijkt een passend antwoord op veel verschillende uitdagingen waarvoor het onderwijs zich gesteld ziet. Of het nu gaat om teruglopende leerlingenaantallen (krimp), de verbetermaatregelen rondom passend onderwijs, de wens tot vorming van integrale kindvoorzieningen of de implementatie van doorlopende leerlijnen tussen onderwijssoorten – samenwerking is heel vaak een deel van de ‘oplossing’.

Dit is ook onderkend door de sectorraden en zij roepen hun schoolbesturen dan ook op actief vorm te geven aan samenwerking, op onderdelen ondersteunend door subsidieregelingen.
In gesprekken over samenwerking wordt snel gegooid met termen als federatie, holding of fusie. Met deze whitepaper willen we structuur en duidelijkheid bieden over de verschillende vormen waarin samenwerking gegoten kan worden. Wat zijn de mogelijkheden? Welke samenwerkingsvormen kennen we in het onderwijs? Wat zijn hun kenmerken? In deze whitepaper zetten we vanuit een juridische invalshoek de in het onderwijs gebruikte samenwerkingsvormen en hun kenmerken daarom voor u op een rij.

Voor wie

Deze whitepaper is bedoeld voor bestuurders, toezichthouders, schoolleiders, leden van medezeggenschapsraden en anderen die in de uitoefening van hun rol met keuzes rond samenwerkingsvormen te maken krijgen. De paper is geschreven voor onderwijsorganisaties. De hoofdlijnen van samenwerkingsvormen en aandachtspunten daarbij zijn vaak ook van toepassing in andere (aanpalende) sectoren.

Vorm volgt inhoud

Samenwerken gaat vaak gepaard met het inleveren van autonomie. De mate waarin varieert echter sterk. Er bestaan allerlei gradaties van onderlinge binding: van relatief vrijblijvend tot intensief bindend (en soms zelf vrijwel onverbrekelijk). Deze gradaties van binding vertalen zich in de (juridische) vorm waarin de samenwerking gegoten wordt. Die kunnen dus ook variëren van ‘licht’ tot ‘zwaar’. In de eerste plaats moet de vorm (de graad van binding) de gewenste inhoud volgen, maar daarnaast zijn er ook andere zaken die bij de keuze van de vorm een rol (kunnen) spelen.

Structuur en proces

De whitepaper gaat over samenwerkingsvormen, structuren waarin samengewerkt wordt. 

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.