Toezichthouden is een vak
Het vak van intern toezichthouder heeft zich de laatste jaren sterk ontwikkeld. Deze ontwikkeling kwam in een stroomversnelling door de functionele scheiding van bestuur en intern toezicht van de Wet goed onderwijs, goed bestuur (2010). De rol van het bestuur – en van intern toezicht – lag de laatste jaren ook onder een maatschappelijk vergrootglas. Niet in de laatste plaats door diverse schandalen.
Toezichthouders krijgen in hun werk te maken met dilemma’s en hebben een toegenomen verantwoordelijkheid. Zij moeten zich daarom blijven bekwamen in hun vak. Zowel op het niveau van kennis, bijvoorbeeld van een wijzigend onderzoekskader van de inspectie, als op het niveau van vaardigheden moeten zij voldoen aan de eisen aan professioneel intern toezicht.
Duurzame aandacht voor professionalisering
De Codes Goed Bestuur in het funderend onderwijs (VO 2019; PO 2020) en de Code Goed Toezicht (VTOI-NVTK 2020) roepen intern toezichthouders op om aandacht te hebben voor hun eigen professionalisering. Onder meer in de vorm van een periodieke (jaarlijkse) evaluatie van het eigen functioneren als collectief, als individueel lid en het samenspel met bestuur en andere belanghebbenden. De uitkomsten moeten zij bespreken met het bestuur (en medezeggenschap). De evaluatie moet ten minste eens per drie jaar (of vier jaar volgens de Code Goed Toezicht) worden begeleid door een onafhankelijke, externe begeleider.
Dezelfde codes suggereren in hun uitwerking (PO) en good practice (VO) dat het intern toezicht (en bestuur) jaarlijks de professionaliseringsbehoeften inventariseert en vastlegt in een opleidingsplan. Hieraan voegt de Code Goed Toezicht toe dat de intern toezichthouder eens in de vier jaar een collegiale visitatie moet (laten) uitvoeren.
Wat kunnen wij doen?
B&T heeft veel ervaring met het begeleiden van evaluaties van intern toezichthoudende organen en de opleiding van toezichthouders. Wij kunnen:
- evaluaties (helpen) voorbereiden, begeleiden en uitwerken
- onze RvT-reflector inzetten (binnen begeleide evaluatie, of als ‘los’ instrument)
- helpen een professionaliseringsagenda op te stellen
- trainingen en workshops verzorgen gericht op professionalisering van intern toezicht (en bestuur), waaronder:
- training samenspel in de governancedriehoek
- leergang voor startende toezichthouders (drie themabijeenkomsten)
- actualiteitencollege Codes Goed Bestuur en Toezicht
- training toezicht op onderwijskwaliteit (altijd afgestemd op het actuele onderzoekskader)
- workshop ontwikkeling van toezichtvisie en toetsingskader
Waarom B&T?
De adviseurs van B&T hebben jarenlange ervaring op het brede terrein van governance. We hebben de ontwikkeling van het vak van intern toezichthouder van dichtbij gevolgd en beschikken over actuele kennis. Deze kennis ontsluiten wij ook in publicaties voor de sector. Onze adviseurs combineren vakinhoudelijke expertise met gevoel voor jouw context en leer- en ontwikkelvragen. Die vragen staan centraal, zowel binnen (begeleide) evaluaties als in onze opleidingspraktijk.
Wil je meer weten?
Heb je vragen of wil je van gedachten wisselen over een vraagstuk op het gebied van intern toezichthouden? Neem dan contact met ons op.
Lees ook het LinkedIn-artikel van adviseur Joost Janssen: De preventieparadox van raden van toezicht
Herziene whitepapers over intern toezicht op onderwijskwaliteit
Eind december 2021 publiceerden wij twee nieuwe whitepapers over intern toezicht op de onderwijskwaliteit. Verschillende lezers gaven ons waardevolle feedback, op basis waarvan wij de publicaties hebben aangescherpt. Deze herziene versies zijn nu te downloaden.
Proportioneel handelen door de intern toezichthouder
Hoe geven intern toezichthouders op een goede manier invulling aan het bewust, proportioneel en situationeel handelen in hun toezicht op de kwaliteit van het bestuurlijk optreden? En wat betekent dit voor de rol van leiders in onderwijsorganisaties?
