Ontwerp (inter)bestuurlijk systeem voor reflectie

Op maat en flexibel

Een toenemend aantal besturen en scholen zet audits, reviews of visitaties in om de kwaliteit van het onderwijs in kaart te brengen én te versterken. Maar welke reflectievorm past het beste bij jouw bestuur en scholen? De adviseurs van B&T ontwerpen samen met jou een (inter)bestuurlijke systeem dat aansluit bij jouw uitgangssituatie en context.

Dit doen we door te verkennen wat de huidige situatie kenmerkt en door jullie behoeften, doelstellingen, overwegingen en ideeën te onderzoeken. Jullie expliciete of gewenste besturingsfilosofie vormt het uitgangspunt voor een passend systeem. Een systeem dat meer gericht is op borging van onderwijskwaliteit en bijdraagt aan de verantwoording hierover. Of juist een systeem dat scholen voorziet van ontwikkelingsgerichte feedback, en ontwikkeling van het onderwijs stimuleert. Ook kijken we naar de plek van het systeem in jouw organisatie en naar de verdere kwaliteitszorg. Welke rol spelen bijvoorbeeld de zelfevaluaties van de scholen in het systeem voor reflectie? En hoe kun je de kracht en impact hiervan met het systeem versterken?

Draagvlak

Daarnaast is het waardevol om na te denken over welke behoeften en urgentie op welke plek in jouw organisatie leven als het gaat om reflectie op (basis)kwaliteit en onderwijsontwikkeling. Ligt deze noodzaak of wens vooral bij de bestuurder(s), of juist bij de schoolleiders? Wat zijn hun belangen en behoeften? En hoe kunnen deze een plek krijgen in het ontwerp(en)? Door hier vanaf het begin aandacht voor te hebben, kunnen we in het ontwerpproces de relevante mensen (zoals het stafbureau en schooldirecteuren) betrekken en op deze manier ook bijdragen aan het draagvlak voor het systeem.

Flexibel

Een goed systeem voor reflectie is bovendien flexibel. De behoeften van besturen zullen afhankelijk van de context en uitgangssituatie ook veranderen in de tijd. Besturen die ervaring hebben met audits, kunnen na verloop van tijd behoefte krijgen aan een vorm waarin de ambities van scholen zelf centraler staan en daarom hun systeem (deels) omvormen tot een visitatiesysteem. Andersom kunnen besturen die visitaties gewend zijn, ervaren dat dit hen soms te weinig grip en sturing op onderwijskwaliteit biedt en juist kiezen (deels) over te stappen op een auditstructuur. Ten slotte zijn er bestuurders die op basis van hun eigen behoeften en de uitgangsituatie op de scholen kiezen voor een hybride model van audits, visitaties en/of reviews. Wat jullie situatie ook is, wij denken graag met je mee. 

Ontwerpvragen

Het is belangrijk dat het systeem werkbaar is en goed kan worden uitgevoerd binnen jouw organisatie, zodat de opbrengsten opwegen tegen de (tijds)investering. Afhankelijk van de doelstellingen die je bij de inrichting van een systeem voor reflectie hebt, gaat het in het ontwerp om vragen als:

  • Wie heeft een rol in de uitvoering? Liggen de uitvoering en organisatie met het oog op eigenaarschap vooral intern? Of betrekken we met het oog op continuïteit en ontzorgen ook externen hierbij? Wie vervullen de rollen van voorzitter en secretaris?
  • Is het waardevol en wenselijk om samenwerking met een ander bestuur te zoeken?
  • Wat is een wenselijke frequentie van de reflectiebezoeken?
  • Welke informatie is vooraf noodzakelijk voor een te bezoeken school?
  • Welke kennis, vaardigheden en ervaring zijn nodig om goed uitvoering te geven aan het systeem? Hoe kunnen we medewerkers goed voorbereiden op deze rol?
  • Hoe wordt het een duurzaam, ontwikkelend systeem? Hoe ontstaat op de juiste momenten reflectie op de uitvoering, de effectiviteit en meerwaarde van het systeem?
  • Wie is eigenaar van de uitkomsten van het bezoek: de bestuurder of de schooleider? En gaat het om een vrijblijvend advies of bindende conclusies?

Geïnteresseerd?

Heb jij vragen over het ontwerp van een (inter)bestuurlijk systeem voor reflectie? Of wil je meer weten over wat B&T voor jou kan betekenen op het terrein van audits, reviews en visitaties? Neem dan contact met ons op.

Jeroen van Huizen
senior adviseur en directeur Fenom

Martine Fuite
senior adviseur en operationeel directeur