Bestuurlijke zorg voor kwaliteit in het primair onderwijs
Perspectief op een levendig systeem voor bestuurlijke kwaliteitszorg
Kwaliteit van onderwijs staat volop in de belangstelling. Terecht, want scholen zijn enorm belangrijk voor de samenleving. Opvallend is de groter wordende rol van schoolbesturen: zij worden steeds nadrukkelijker aangesproken op onderwijskwaliteit. Deze whitepaper gaat in op de vraag hoe zij de verantwoordelijkheid om de onderwijskwaliteit bewuster aan te sturen het beste kunnen invullen.
In 2021 heeft de onderwijsinspectie haar onderzoekskader herzien. Eén van de wijzigingen is dat voor de rol van besturen op het gebied van kwaliteitszorg nu een eigen kwaliteitsgebied met specifieke standaarden is opgesteld: Besturing, kwaliteitszorg en ambitie (BKA). Dat maakt de bestuurlijke verantwoordelijkheid voor onderwijskwaliteit nog duidelijker dan voorheen.
Sturen versus besturen
De inspectie maakt onderscheid tussen de manier waarop schooldirecties en schoolbesturen systematisch aan onderwijskwaliteit werken. Voor directies gaat het om sturen op kwaliteit en ambities en voor schoolbesturen gaat het om besturen. In de whitepaper ligt de focus op de bestuurlijke rol en daarmee op de standaarden in het kwaliteitsgebied Besturing, kwaliteitszorg en ambitie. Die drie standaarden worden nader uitgewerkt en er wordt een aantal uitdagingen voor bestuurders ten aanzien van onderwijskwaliteit benoemd.
Vitaal systeem
Vervolgens presenteren de auteurs een nieuw perspectief op bestuurlijke kwaliteitszorg door een onderscheid te maken tussen het formuleren van beleid en het organiseren van interactie. En door dit af te zetten tegen de bestuurlijke organisatie – alles dat bovenschools is, zoals een overkoepelende strategie – en onderwijskwaliteit op schoolniveau. Door dit te verwerken in een assenstelsel met vier kwadranten ontstaan velden met daarin alle elementen van een vitaal systeem voor bestuurlijke kwaliteitszorg.
Fasering voor maatwerk
Op basis van dit model kan elk bestuur een eigen systematiek ontwerpen. Dat is altijd maatwerk, omdat het moet passen bij de specifieke eigen context en organisatie. Een universeel systeem dat voor elk bestuur geschikt is, bestaat niet. Wel is er een globale fasering die elk schoolbestuur kan doorlopen om een systematiek op maat te ontwerpen. Die begint met het formuleren van ambities: waar moet het systeem aan bijdragen? De tweede fase richt zich op het daadwerkelijke ontwerp van het nieuwe systeem en bestaat deels uit onderzoeken en deels uit ontwerpen. De derde en laatste fase staan in het teken van evaluatie en implementatie. Want voordat het nieuwe systeem wordt ingezet, is het van belang na te gaan of de beoogde doelen ermee worden bereikt.
Meer weten?
Nieuwsgierig geworden? Download de whitepaper Bestuurlijke zorg voor kwaliteit in het primair onderwijs via onderstaande button. Heeft u vragen? Neem dan contact op met een van onze adviseurs.
Opmerking: deze whitepaper is oorspronkelijk gepubliceerd in juni 2022. In november hebben we deze uitgave op een aantal punten geactualiseerd naar aanleiding van een aanscherping van het onderzoekskader van de onderwijsinspectie.